Onderkoeling of hypothermie

Voor kajakkers begint nu de minder aangename helft van het jaar. Regen, wind en koude maken het niet altijd eenvoudig om veilig op het water te gaan. Nochtans moet veiligheid altijd primeren. 

Als je tijdens de herfst of de winter wil peddelen moet je rekening houden met mogelijke onderkoeling wanneer je "schip" kapseist en jij in het water terechtkomt. Er zo vlug mogelijk weer uit en droge kleren aan is dan de boodschap.

Vaak onderschat men de tijd waarin je lichaam in koud water onderkoeld geraakt.  Onderkoeling wil zeggen dat je normale lichaamstemperatuur van circa 37°C tot onder de 35°C of nog lager daalt. Vanaf 32°C verzeil je in een kritieke situatie. Bij het afkoelen vertraagt je hartslag en adem je trager. Voor zover je het bewustzijn niet verliest of je hart het niet opgeeft, worden fysieke inspanningen zoals zwemmen of klimmen heel moeilijk of onmogelijk.

Belangrijk is om rekening te houden met de watertemperatuur, maar ook met de windsnelheid. In water van bijvoorbeeld 5°C kan je willicht 30 tot 50 minuten overleven. In water van 0°C wordt dat slechts 9 tot 12 minuten.

De volgende lijst geeft je een idee van de overlevingstijd in koud water. Het blijft een oppervlakkige indicatie omdat de afkoelingstijd ook te maken heeft met factoren zoals je fysieke fitheid, je gewicht (vetlaag), je leeftijd, het soort kleding dat je draagt, enz.

·         Bij 0° C van het water is de overlevingstijd ongeveer 9 tot 12 minuten

·         Bij 5° C is de overlevingstijd ongeveer 30 tot 50 minuten.

·         Bij 10° C is de overlevingstijd ongeveer 1 tot 1.30 uur.

·         Bij 15° C is de overlevingstijd ongeveer 5 tot 6 uur.

·         Bij 20° C is de overlevingstijd ongeveer 25 tot 30 uur.

·         Bij 25° C is de overlevingstijd ongeveer enkele dagen.

Maar... Als je de techniek beheerst om "kleddernat" vlug terug in je kajak te klimmen of naar de oever zwemt en daar wat uitrust, word je op dat moment de prooi van de wind. Je zal de werkelijke buitentemperatuur ervaren als veel kouder dan wat de thermometer aangeeft. Hoe harder de wind waait hoe meer je zal blijven afkoelen. Stel dat de buitentemperatuur 8°C is bij een windsnelheid van 10 meter/seconde, dan zal jij dat in je kajak of aan de kant aanvoelen alsof het -3°C vriest. Dat noemt men de gevoelstemperatuur.

Wat is nu het juiste besluit?

Jij moet beslissen of je bij koud weer wil kajakken. Overdenk daarbij dat iedere kajakker - de ene al vaker dan de andere - in het water terechtkomt. Kies dus je locatie heel zorgvuldig en let erop dat je niet te ver van de oever wegvaart zodat je bij kapseizen vlug aan wal kan komen om droge kleren aan te trekken. 

Kleed je warm.
Goed thermisch ondergoed als eerste laag met daarboven ademende bovenlagen zijn zeer belangrijk tijdens de koude maanden (drie laagjes zijn beter dan één dikke) en draag eventueel een "droogpak" (dry suit) zoals onder andere te koop in het Kajakcenter in Wachtebeke waar je met al je vragen terechtkan.

Een droogpak (de naam zegt het) houdt je warm terwijl het je bij kapseizen ook droog houdt omdat het waterdicht is.

En...  ga vanzelfsprekend nooit kajakken zonder zwemvest aan.

Meer lezen over hypothermie?

http://www.galicia.be/artikels/onderkoel.html

en ook

http://www.arbo-binnenvaart.nl/userfiles/file/achtergrond_bedrijfshulpverlening/gevaar%20voor%20onderkoeling.pdf

Foto's bij dit artikel:
Palm Aleutian Gear for Paddlers.

Northseakayak Northseakayak Sd

4/1 - Moervaart Oost

Voor het vierde tochtje had ik graag de lus via de Zuidlede gemaakt zoals ze aan de Kalvebrug in Wachtebeke op een groot bord wordt voorgesteld. Helaas bedraagt de afstand 32 km. Dat breng ik (nog) niet op. 

Bovendien was het al 11.30 uur toen ik te water ging aan de steiger van het Kajakcenter bij Koen van den Avyle. Aangezien ik voor de maidentrip (zie 29 juli 2014) in westelijke richting de Moervaart aandeed, besloot ik gisteren in oostelijke richting op ontdekking te gaan en peddelde tot voorbij de Coudenbormbrug maar bereikte nog net niet de Stekense vaart.

De lus Moervaart-Zuidlede blijft inmiddels op mijn verlanglijstje staan. Hoewel... Aangezien ik niet meer dan 4 à 5 km/uur haal, zou dat een reisje van 8 à 9 uur peddelen worden. Tel daarbij de obligate stops om iets te eten, de benen te strekken, te plassen of meer dan te plassen alleen...

Moervaart - Wie vaart er?

Als je vanaf de Overledebrug in de richting van de Spanjeveerbrug peddelt, ontdek je een indrukwekkend aantal aangemeerde zeewaardige, prachtige jachten. Veel werd er niet gevaren toen ik langskwam. De eigenaar van een van de motorjachten vertelde me dat de Moervaart erg in trek is voor eigenaars die er hun boot laten overwinteren. Voor 200 euro mag je er een gans jaar een ligplaats huren. Sommige "schippers" gebruiken hun jacht als caravan om er de weekends en de vakanties door te brengen, maar varen er zelden mee.

Niet alle boten die er liggen worden goed onderhouden. Sommigen lagen erbij alsof ze wachtten op de grote sloop. En dit is dan nog eentje van "de betere". Er liggen letterlijk wrakken tussen.

Tijdens mijn terugkeer naar de Kalvebrug in Wachtebeke, waar ik de auto geparkeerd had vlakbij het Kajakcenter, kwam een kleine armada van kajakvaarders me tegemoet. Veel verenigingen huren er kajaks om tijdens vakantiekampen aan watersport te doen.

Zoetwatermatroos

Kogel is door de kerk. Heb gisteren de Sundance van Perception besteld (via mail) bij het Kajakcenter in Wachtebeke. Volgende week kies ik de rest van de uitrusting: peddels, reddingsvest, sandalen (?), waterpompje (?), dakdrager (?)... Hoe dan ook: binnen enkele weken mag ik mezelf een zoetwatermatroos noemen.

Een makkelijke keuze...

In de loop van 2014 groeide het verlangen om - nu het voor mij fysiek nog haalbaar is - een soort ontdekkingstocht van België vanop het water te ondernemen. Het zou een queeste worden langs natuurlijke waterwegen, kanalen, plassen en meren. Deze blog vertelt u waarom ik met deze dwaze onderneming wilde starten en bevat het verslag van mijn ervaringen.

Ik ben 63 jaar, heb geen ervaring met kajakken, noch met andere vaartuigen... Ik bezit niet eens een kajak en moet er mij eentje aanschaffen. Wellicht wordt het een  Sundance van de Britse kajakproducent Perception die in ons land een vertegenwoordiger heeft: Kajakcenter in Wachtebeke.

De reden waarom ik (voorlopig?) de Sundance een goede keuze vind? Deze kajak is slechts 2,87 m lang en is 72 cm breed wat breed is voor dit soort vaartuig. Ik neem aan (juist of niet juist?) dat een kajak stabieler is en minder vlug kapseist naargelang hij breder is. De Sundance is zowat de breedste kajak die ik op internet ontdekte.

Bijkomend voordeel van de Sundance: de kajak weegt slechts 18 kg. Voor een opa zoals ik, die zijn krachten voelt afnemen, is dat lage gewicht een zegen want ik zal de kajak voortdurend in en uit de auto of op en af het dak van de auto moeten sleuren.

Tot slot: de cockpit van deze kajak (de zitruimte) heeft een lengte van 109 cm en is 55 cm breed. Vermoedelijk is dat voor een man van mijn taille (ik meet afgerond naar boven 1,70 m) erg comfortabel bij het in- en uitstappen. Groeien doe ik niet meer. Ik heb de leeftijd bereikt waarop mensen krimpen. Dus het kan alleen maar ruimer en ruimer worden daar binnenin in dit eskimovaartuig.

Op 8 juli heb ik een afspraak met de manager van het Kajakcenter in Wachtebeke. Een verslag volgt.